In deel 1 kwam vooral het wettelijk aspect aan bod, toegelicht door Sofie Lenaerts, inspecteur bij de Federale Politie. Nu gaan we dieper in op de betrokkenheid van de constructeur van oplossingen voor vervoer van allerhande goederen, machines, of wat dan ook, evenals de uiteindelijke gebruiker van het voertuig.
Het gedrag van de lading wordt door vele factoren beïnvloed: het gewicht, de (stapel)hoogte, de manier van stapelen als het stukgoed betreft, de gladheid van de laadvloer… De som van al deze factoren is bepalend voor de krachten die zich ontketenen bij een noodstop van het voertuig. De verschillende uitrustingen ontwikkeld voor het zekeren van lading houden daarmee rekening en zorgen ervoor dat de ontstane krachten het voertuig niet zullen beschadigen, de lading geen eigen leven kan gaan leiden en zo de stabiliteit van het voertuig ondermijnen, waardoor het gedrag ervan niet nog onberekenbaarder wordt dan de noodstop zelf al veroorzaakt.
Maatwerk voor elk type transport
Het spreekt voor zich dat het zekeren van lading moet mogelijk gemaakt worden door het voertuig daartoe te voorzien van de optimale uitrusting. Hilaire Baetens, zaakvoerder Baetens-Eksaarde bvba in Lokeren: “Vandaag betekent dat voor ons maatwerk in functie tot elk type transport. Volume, gewicht, type… er zijn tal van factoren die een rol spelen bij het bepalen van de meest aangewezen uitrusting voor het zekeren van de lading. Het begint bij het adviseren van de klant bij de keuze van het aan te kopen chassis in functie tot de lading en de daarvoor geschikte opbouw. Om dat te bepalen houden we rekening met het zwaartepunt van de lading, dat zich op de juiste positie van de laadvloer moet situeren om een gelijkmatige gewichtsverdeling te bekomen. Aldus vermijden we overlast op een of meer assen, wat alvast een garantie is voor de stabiliteit van het voertuig. Een voorbeeld: wanneer achteraan het voertuig een vorklift wordt meegevoerd, is een tegengewicht nodig om een voldoende veilige asdruk te verkrijgen door de carrosserie. Veel aandacht gaat van onze kant dan ook naar de bespreking van elke individuele opdracht. Daaruit kunnen verschillende voorstellen/offertes volgen aan de klant”.
Alle geldende voorschriften maken dat het niet mogelijk is om één voertuig in te zetten voor om het even welk transport. ‘Maatwerk’ is het begrip dat onafgebroken weerklinkt en dat betreft heel wat elementen van de constructie, zoals bv. de wrijvingscoëfficiënt van de laadvloer, gezien deze invloed heeft op het al dan niet wegglijden van de lading.
“Als carrosseriebouwer maken we een gewichtsberekening op voor elke constructie die we afleveren” licht Hilaire Baetens toe. “Carrosseriebouwers specificeren verder wat de voorziene uitrusting voor het zekeren van lading aankan volgens de geldende EN-normen. Ten slotte maken we als carrosseriebouwer een handleiding op voor het gebruik van de constructie met alle details over de uitrusting voor het zekeren van de lading”.
Heel wat bestuurders willen sjorriemen of kettingen vastmaken aan het chassis voor het zekeren van de lading, wat echter wettelijk niet is toegestaan. “De gebruiksvriendelijkheid van de uitrusting werkt correct gebruik in de hand” leert de ervaring bij Hilaire Baetens. “Wij voorzien bijvoorbeeld een vlot toegankelijke opbergkist voor de sjorriemen en zelfs een oprolmechanisme voor de riemen, waardoor ze zowel gebruikt als netjes en in goede staat gehouden worden”.
Hoge eisen
De carrosseriebouwer moet niet alleen heel wat voorbereidend werk verrichten op het vlak van het lading zekeren en tot afsluiting van het constructieproject, maar ook voorzien in tal van documenten die moeten bijdragen tot het juiste gebruik van de uitrusting om de lading te zekeren. Ook tijdens de eigenlijke constructie duiken heel wat normen en regels op.
Hilaire Baetens: “Bij de aankoop van materialen voor de constructie van een opdracht wordt uitsluitend gekeken naar wat voldoet aan de geldende (EN)normen. Het respecteren van deze normen is de basis voor onze eigen kwaliteit. Alle verwerkte materialen moeten ook met specificering van de normen waaraan ze voldoen worden geregistreerd in het certificaat dat wij bij elk van onze producten aan de klant moeten afleveren”.
Elke carrosseriebouwer moet zo’n certificaat met vermelding van het chassisnummer van het voertuig opmaken met daarin alle informatie over de constructie. Dat moet de gebruiker van het voertuig altijd kunnen voorleggen bij wegcontroles en grensoverschrijdend transport. Sinds 2016 levert een sticker aangebracht op de buitenzijde de basisinformatie over de sterkte van de constructie.
“Het certificaat moet maximaal gedetailleerd zijn” benadrukt Hilaire Baetens. “Het vermeldt alle aanwezige uitrusting op het voertuig voor het zekeren van lading, aangevuld met de specificaties m.b.t. beperkingen en eisen per element van de uitrusting. Verder voorziet het certificaat in de resultaten van belastingtesten; die kunnen dynamisch uitgevoerd zijn of met computersimulatie. Voor palen waarmee lading wordt vastgezet geldt een specifieke testprocedure EUMOS 40511. De palen dragen een sticker en gaan vergezeld van bijhorende documenten die de politie bij wegcontroles in één oogopslag al heel wat informatie verstrekt.
De realiteit van de dagelijkse praktijk
Het verkeersreglement heeft uitgebreid aandacht voor het zekeren van lading, de constructeurs moeten heel wat verplichtingen en normen naleven, maar finaal rest het - correct – gebruik van alle aanwezige uitrusting. Liesbeth Van Raemdonck, VRD Logistics, vertolkt als transporteur de rol van de gebruiker in de dagelijkse praktijk: “Het zekeren van lading maakt deel uit van de opleiding vrachtwagenchauffeurs. Onze mensen volgen regelmatig bijkomende opleidingen om ze verder te professionaliseren. Dat onze voertuigen ‘s nachts geladen worden door opgeleide logistieke medewerkers verhoogt de veiligheid op het vlak van lading zekeren”.
Wanneer het transport bestaat uit lading X van plaats A naar plaats B brengen, dreigt er principieel weinig gevaar, tenzij er echt nonchalant wordt omgesprongen met het gebruik van de uitrusting of de regels voor het zekeren van lading brutaal worden genegeerd. De praktijk is echter vaak anders en dan kan de beoogde veiligheid haaks komen te staan op de praktijk van het laden en lossen.
Liesbeth Van Raemdonck: “Chauffeurs moeten vaak een route rijden om op verschillende locaties een deel van hun lading af te leveren. Dat maakt dat hun lading gedurende de dag telkens wijzigt. In theorie zouden ze de lading dan ook op elke locatie moeten herschikken voor een optimale gewichtsverdeling en ze ook telkens gepast zekeren. Nog moeilijker wordt het wanneer op de route niet alleen lading wordt gelost, maar ook nieuwe lading aan boord wordt genomen. De te leveren lading staat geschikt in volgorde van de leveringen. De onderweg opgenomen lading moet daarmee gecombineerd worden. Het tussentijds herschikken en optimaliseren van de lading kan er dan bij inschieten, want op een dag kan dat al gauw een uur tot meer extra kosten!”.
Het correct zekeren van ladingen wordt in de transportsector voortdurend bedreigd door de hoge druk op de rij- en rusttijden, strikt na te leven leveringsslots bij de klanten en niet in het minst de bikkelharde onderlinge concurrentie. Liesbeth Van Raemdonck: “Onze vrachtwagenchauffeurs moeten altijd de onderweg opgenomen lading controleren. Wanneer deze niet voldoet en de veiligheid in het gedrang kan brengen, mogen ze deze weigeren. Ze moeten dan wel een of meer foto’s nemen om aan te tonen waarom ze de lading hebben geweigerd”.
Veiligheid primeert
Kies steeds voor een professionele constructeur die kennis heeft van de reglementering en voorschriften voor het zekeren van lading en uitsluitend producten aanbiedt die daaraan voldoen. In 2014 werd een brochure uitgegeven in 18 talen, die weliswaar niet meer helemaal actueel is, maar nog steeds de belangrijkste ‘Europese Richtlijnen en Richtsnoeren over het zekeren van lading’ bevat. Ze is gratis te downloaden via: https://op.europa.eu/nl/publication-detail/-/publication/30c7c1dc-f26e-44af-bd4c-2434b43edd7e
Hilaire Baetens, Baetens-Eksaarde:
“Volume, gewicht, type… er zijn tal van factoren die een rol spelen bij het bepalen van de meest aangewezen uitrusting voor het zekeren van de lading.”
Liesbeth Van Raemdonck, VRD Logistics
“Dat onze voertuigen ‘s nachts geladen worden door opgeleide logistieke medewerkers verhoogt de veiligheid op het vlak van lading zekeren.”
Foto: Benjamin Brolet