Het goede nieuws is dat het ‘kleine’ salon 2019 een recordaantal van 442.111 bezoekers ontvangen heeft. Het minder goede nieuws is dat er veel meer nieuwsgierigen dan kopers waren. En zelfs deze laatsten twijfelden veel doordat de reglementering en de autofiscaliteit continu verandert.
“Het Autosalon heeft niet meer hetzelfde effect als vroeger”, begint Peter Daeninck, BMW-concessiehouder in Vlaanderen, die vaststelt dat de “salonaanbiedingen vergelijkbaar zijn met de voorwaarden tijdens de rest van het jaar”. De saloncondities lijken de bezoekers inderdaad niet meer echt te overtuigen, dat is het beeld dat Guillaume heeft, een Brusselaar die ik kruiste op de gangpaden van Brussels Expo en die overtuigd is dat “de merken de neiging hebben om de prijzen die ze afficheren te verhogen en meer korting te geven.” Afdoende bevestiging, maar ze vertaalt het idee dat de kortingen vandaag integraal deel uitmaken van de prijs.
Martine Sporen, zaakvoerster van Toyota Celis in Antwerpen, benadrukt dat “het salon een week later begonnen is” wat een invloed gehad heeft op de bezoeken aan de showrooms en op de verkopen. Een standpunt dat andere concessiehouders delen, die niet aarzelen om te praten over een salon dat te laat in de maand valt. Voor Peter Daeninck heeft het grote aantal bezoekers op de Heizel vooral te maken met de goede communicatie van de organisatoren. De bezoeken aan de showrooms vertonen eerder de neiging om te dalen. Dat is wat Thierry Dumont, afgevaardigd bestuurder bij Sud Motor, bevestigt terwijl hij spreekt van een “heel middelmatig salon qua bezoeken aan de showrooms en verkopen”.
“De potentiële klanten twijfelen heel erg doordat ze niet weten wat ze moeten kopen: benzine, diesel, hybride, elektrisch, ...”, observeert Jean-Marie Descampe, afgevaardigd bestuurder van Land Rover & Jaguar Waver. “Ze vragen ons verschillende offertes en gaan langs bij verschillende merken.”
Zowel de concessiehouders als de bezoekers die we ondervraagd hebben, zeggen het: de grootste bron van twijfel is de keuze van de motorisering. “De consument maakt er duidelijk een mengelmoes van, verkettert dieselbrandstof onoordeelkundig en twijfelt bij aankondigingen van verboden voor binnen meerdere jaren”, observeert Thierry Dumont, die pleit voor een betere communicatie na de beknotte informatie die de media verspreid heeft en de effecten van politieke aankondigingen.
Uiteraard “kan de sector zich enkel verheugen over het verschijnen van nieuwe properdere motoriseringen”, geeft Martine Sporen aan. Maar Peter Daeninck betreurt dat de ontwikkelingen in alle richtingen vertrekken: diesel, benzine, hybride, plug-in hybride, CNG, elektrisch, waterstof, … “De constructeurs weten niet op welk paard in te zetten, wat de taak van de consument niet vergemakkelijkt.” En ook die van de concessiehouders niet. Op het salon stonden de bezoekers voorzichtig tegenover deze nieuwe propere motoriseringen: “de elektrische revolutie binnen een correcte prijsklasse laat op zich wachten”.
“We moeten niet vergeten dat het financiële aspect een belangrijke rol speelt bij de aankoopbeslissing”, rappeleert Martine Sporen. Maar de kost van een voertuig bij de aankoop en het gebruik, is ingewikkelder geworden om te meten door de vele parameters die tussenkomen: fiscaliteit op de aankoop en de brandstoffen, lage-emissiezones, nieuwe WLTP-normen, … “Deze onzekere sfeer maakt het moeilijker om verkopen rond te krijgen”, vervolgt Peter Daeninck. “De complexiteit van de fiscaliteit en het gebrek aan stabiliteit van de wetgever op lange termijn, zetten de consumenten aan om voorzichtig en aandachtig te zijn.”
Het financiële aspect is meer gebonden aan onzekerheden over de toekomst dan op een rationele berekening op basis van de huidige prijzen. Kristof, een koper die ik ontmoette op het salon, heeft voor benzine geopteerd, ook al stond hij sceptisch tegenover de ommekeer van de politieke wereld, die diesel 10 jaar geleden aanmoedigde en het nu publiekelijk aan de schandpaal nagelt. “In tegenstelling tot onze vorige voertuigen, hebben we geen diesel meer genomen, want we weten niet wat dat gaat geven qua belastingen en prijs aan de pomp in de toekomst. Nochtans lijkt diesel mij niet slechter te zijn voor het milieu gezien het lagere verbruik en dankzij het gebruik van de roetfilter.”
De veranderingen in de reglementering zijn niet gemakkelijk te beheren voor de sector. “Voor ons merk heeft de WLTP een grote negatieve uitwerking. Vermits de gemeten CO2-waarden hoog zijn, vallen we vaak buiten de car policies van bedrijven”, stipt Jean-Marie Descampe aan. “Zij die er wel bij varen, zijn de merken die kleine diesel- of hybridemotoren aanbieden tegen lage prijzen.” Thierry Dumont is ongerust over het effect van de WLTP op de voorraden. “Met de deadline van 1 september 2018 hebben de invoerders hun voorraden bij de dealers doen toenemen en vandaag moeten wij ons koste wat het kost van de wagens ontdoen.”
Deze WLTP-normen waren boven alles bestemd om de consument duidelijkheid te verschaffen. Wij moeten echter vaststellen dat de doelstelling nog helemaal niet bereikt is. Velen weten niet echt hoe de vork in de steel zit. Anderen zijn vaag op de hoogte. En sommigen hopen eindelijk “een verbruik te hebben dat overeenkomt met het ‘echte’ leven”.
Het economische argument van het verbruik gaat nogmaals voor op het ecologische milieuaspect. Een standpunt dat ruim gedragen lijkt te worden zoals Kristof het benadrukt, maar niet zonder ironie: “Enkele merken schuiven de verlaagde CO2-uitstoot naar voren, maar de mensen trekken zich er niets van aan, ze willen allemaal SUV’s die meer verbruiken dan de berlines.” Een vaststelling die hij deelt met alle concessiehouders: “Het SUV-segment blijft het segment dat het meeste aantrek kent.” Het wordt echter “gevolgd door het andere uiterste, door de heel kleine stadswagens”, stelt Thierry Dumont vast. “De break en de klassieke berline lijken daarentegen dood.”
“Het Autosalon van 2019 lijkt me geen goed jaar, er waren misschien veel bezoekers op het salon, maar veel nieuwsgierigen. De betogingen in Brussel over het klimaat, de anti-dieselartikels in de media, de belastingen en de WLTP zijn slechte voortekenen voor de verkoop van nieuwe voertuigen.”
Jean-Marie Descampe, afgevaardigd bestuurder Land Rover & Jaguar Waver
“Ons land heeft nood aan een coherent en stabiel beleid op het vlak van mobiliteit en autofiscaliteit, zowel op regionaal als op nationaal niveau.”
Martine Sporen, zaakvoerster van Toyota Celis in Antwerpen
“Ik ben zowel voor mijn plezier naar het salon gekomen, als om een toekomstige aankoop dit jaar tijdig te voorzien.”
“Beïnvloedt diesel mijn keuze? Neen, diesel blijft minder vervuilend in mijn ogen.”
“De lage-emissiezones hebben geen invloed op mijn keuzes: ik ga zelden naar het centrum van grote steden en anders ga ik met het openbaar vervoer.”