Opgelet: einde tijdelijke werkloosheid wegens overmacht op 30/06/22

Om te kunnen anticiperen op het einde van de tijdelijke werkloosheid wegens overmacht, bereidt de onderstaande informatie u voor op de overgang naar het stelsel van tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen voor bedienden en/of arbeiders.

Deze stelsels van tijdelijke werkloosheid vereisen echter een uitgebreidere administratieve follow-up, die wij hieronder nader toelichten. Voor bedienden duurt de hele procedure bijna een volle maand, het is dus belangrijk om er nu al mee aan de slag te gaan!

Er werd voorzien in een aantal versoepelingen van het traditionele systeem van tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen, die uitgewerkt zijn in een advies van de Nationale Arbeidsraad van 17 mei 2022 en dat u hier kunt raadplegen. Al deze versoepelingen staan in de onderstaande tekst aangegeven in bold. Deze moeten echter nog worden bevestigd en zullen binnenkort definitief worden uiteengezet in een duidelijke instructienota die rechtstreeks door de RVA zal worden verstrekt.

Tijdelijke werkloosheid om economische redenen – bedienden

Om dit soort regeling te kunnen invoeren, moet u kunnen aantonen dat u een ‘onderneming in moeilijkheden’ bent en dat er een sectorale (of ondernemings)cao gesloten werd. U moet bovendien een interne procedure volgen om dit soort werkloosheid in te voeren. 

Onderneming in moeilijkheden

Ten eerste wordt een onderneming geacht in moeilijkheden te verkeren als ze aan een of meer van de volgende criteria voldoet:

• de onderneming (in de zin van juridische entiteit) kende in een van de vier kwartalen voorafgaand aan het gebruik van economische werkloosheid een substantiële daling van minstens 10 % van de omzet, productie of bestellingen in vergelijking met hetzelfde kwartaal van een van de twee kalenderjaren die de aanvraag voorafgaan. Het is ook mogelijk niet het laatste kwartaal als referentiekwartaal te kiezen, maar dan moet de dalende trend worden bevestigd voor alle kwartalen voorafgaand aan het gekozen referentiekwartaal. U moet m.a.w. kunnen aantonen dat de omzet/productie/bestellingen in alle kwartalen tussen het referentiekwartaal en het kwartaal waarin de werkloosheid ingevoerd werd, lager is/zijn dan de omzet/productie/bestellingen van hetzelfde kwartaal van het voorgaande jaar. In dat laatste geval moet de daling niet noodzakelijk meer dan 10 % bedragen. Concreet kunt u na het indienen van uw btw-aangifte van het eerst kwartaal van 2022 al nagaan of de omzet voor dit kwartaal 10 % lager was dan die van het eerste kwartaal van 2021 of 2020. Indien de werkgever zich beroept op een substantiële daling van minimum 10% van de omzet, de productie of de bestellingen, dan kan hij de daling van de omzet, de productie of de bestellingen in één van de vier kwartalen voorafgaand aan de aanvraag tot invoering van de regeling van economische werkloosheid bedienden vergelijken met het corresponderende kwartaal in 2019 (en dus niet enkel met het corresponderende kwartaal van de laatste twee kalenderjaren). De daling van de omzet/productie/bestellingen moet altijd:

• • betrekking hebben op de volledige productie van de onderneming of op alle bestellingen;
  • bekomen worden door een weging in functie van de belangrijkheid van de diverse producten (of zo nodig de diverse bestellingen) in het productieproces en aanleiding geven tot een daaraan gerelateerde daling aan productieve arbeidsuren van de werknemers;
  • bewezen worden door de indiening van een dossier dat, naast de btw-aangiften van alle kwartalen in kwestie, ook documenten bevat die de vereiste daling van productie/bestellingen aantonen en die de gevolgde berekeningswijze toelichten, zoals boekhoudkundige stukken en verslagen overgemaakt aan de ondernemingsraad.
• de onderneming (in de zin van juridische entiteit, technische bedrijfseenheid of vestigingseenheid) kende een aantal dagen economische werkloosheid voor haar arbeiders van minstens 10 % van het totale aantal aangegeven dagen (arbeiders en bedienden) aan de RSZ tijdens het kwartaal voorafgaand aan dat van de kennisgeving aan de RVA van onderneming in moeilijkheden. Merk wel op dat deze 10 % moet worden berekend op basis van het aantal dagen (en niet het aantal uren), zowel voor voltijdse als voor deeltijdse werknemers. Indien de werkgever zich beroept op minstens 10% tijdelijke werkloosheid in het RSZ-kwartaal voor verzending van het formulier C106A, dan kan hij zich ook beroepen op de dagen tijdelijke werkloosheid wegens overmacht als gevolg van de coronapandemie of de oorlog in Oekraïne (DMFA-dagen code 77) en dus niet enkel op de dagen tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken (DMFA-dagen code 71). 
• de onderneming kent onvoorziene omstandigheden die op korte termijn een substantiële daling van de omzet, de productie of het aantal bestellingen tot gevolg hebben. Het kan daarbij ook om een toekomstige daling gaan. De minister beschikt in dit specifieke geval over een beoordelingsbevoegdheid. U moet dus het bewijs leveren van het oorzakelijke verband tussen de onvoorziene omstandigheden en de substantiële daling van de omzet, de productie of de bestellingen. De aanvraag moet per aangetekende brief naar de Directeur-Generaal van de Algemene Directie Collectieve Arbeidsbetrekkingen van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg gestuurd worden (Ernest Blerotstraat 1, 1000 Brussel). U kunt het aanvraagformulier hier downloaden. Voeg er alle vereiste documenten bij, waaronder het bewijs van het bestaan van een sector-cao.

Sector-cao of ondernemings-cao of ondernemingsplan

Vervolgens en opdat de onderneming een beroep zou kunnen doen op tijdelijke economische werkloosheid voor haar bedienden, moet er ook een sectorcao gesloten zijn, of moet de onderneming zelf een ondernemingscao of ondernemingsplan opmaken. In dit verband is de cao nr. 159 van kracht tot 30 juni 2023. 

PAS OP ! Het formulier C106A of C106A-OVERGANGSREGELING moet niet worden ingediend indien de werkgever in het verleden al bewezen heeft dat hij aan de preliminaire voorwaarden voldoet en de cao of het ondernemingsplan waarop hij zich beroept nog van toepassing is.

Aanvraagprocedure

Tot slot moeten i.v.m. de interne procedure verschillende stappen nageleefd worden:

• Eerste stap 
  
  - aangetekende verzending van het formulier C106A (met bijlagen) aan de RVA, u vindt het formulier hier. Normaal moest het formulier ten minste 14 dagen vóór de verzending van de eerste kennisgeving van schorsing van werknemers worden verzonden, maar de RVA aanvaardt een flexibele invoeringstermijn: de werkgever kan de voorafgaande kennisgeving van schorsing van werknemers wegens gebrek aan werk verzenden zodra de RVA de werkgever heeft meegedeeld dat de voorafgaande voorwaarden (gebonden zijn door een CAO of een bedrijfsplan en erkend zijn als onderneming in moeilijkheden) zijn aanvaard.
  - u moet ook een kopie van deze kennisgeving aan de ondernemingsraad bezorgen of, als die er niet is, aan de vakbondsafvaardiging.
  
  
• Tweede stap 
  
  - aanplakking in de lokalen van de onderneming van een kennisgeving met vermelding van naam, voornamen en gemeente van de woonplaats van de bedienden van wie de arbeidsovereenkomst wordt geschorst; het aantal schorsingsdagen en de data waarop de uitvoering van de arbeidsovereenkomst voor elke bediende geschorst zal zijn, de datum waarop de volledige schorsing van de uitvoering van de overeenkomst of de regeling van gedeeltelijke arbeid zal ingaan, en de datum waarop die schorsing of die regeling een einde zal nemen, alsook de verbintenis van de werkgever het werk dat normaal had moeten worden verricht door de werknemers tijdens de duur van de schorsing van de uitvoering van hun arbeidsovereenkomst niet aan derden uit te besteden (de aanplakking kan vervangen worden door een schriftelijke kennisgeving). Deze kennisgeving moet ten minste 3 dagen van tevoren worden gedaan (niet 7 dagen). 
  - dezelfde informatie als in de aanplakking of individuele kennisgeving aan de bedienden, moet op elektronische wijze aan de RVA meegedeeld worden. De wettelijke mededelingstermijn wordt van 01.06.2022 tot 31.12.2022 ingekort van 7 naar 3 kalenderdagen.
  - mededeling aan de ondernemingsraad, of bij ontstentenis daarvan, aan de vakbondsafvaardiging van de redenen die de tijdelijke werkloosheid rechtvaardigen.

Vergeet ook niet dat als u een ondernemingsplan hebt, u alle eventuele bijkomende stappen moet uitvoeren die daarin vermeld worden voor het gebruik van tijdelijke werkloosheid om economische redenen.

Toegestane duur van de economische werkloosheid

Wat de toegestane duur van de economische werkloosheid betreft, bestaan er twee systemen naast elkaar (en het is mogelijk ze te combineren):

• maximaal 16 weken economische werkloosheid bij de volledige schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst;
• maximaal 26 weken bij de regeling van gedeeltelijke arbeid die ten minste twee arbeidsdagen per week omvat.

Er wordt voor het uitputten van het krediet geen rekening gehouden met de dagen tijdelijke werkloosheid overmacht gelegen vóór 1 juli 2022.

De werkgever moet, voor elke bediende die hij tijdelijk werkloos stelt wegens economische oorzaken, een elektronische mededeling van de eerste effectieve werkloosheidsdag in de maand versturen naar de RVA.

Vanaf 01.07.2022 bedraagt het bedrag van de tijdelijke werkloosheidsuitkering opnieuw 65% van het gemiddelde loon (en niet meer 70%). 

Tijdelijke economische werkloosheid – arbeiders

Onderneming in economische moeilijkheden

Voor de toepassing van de tijdelijke economische werkloosheid voor arbeiders en om te worden beschouwd als een onderneming in economische moeilijkheden, ‘volstaat’ het dat de uitvoering van de arbeidsovereenkomst opgeschort wordt omwille van een gebrek aan werk wegens economische oorzaken. Concreet betekent dit dat de werkgever niet in staat is het normale arbeidsritme te handhaven dat tot dan in de onderneming bestond. 

Aanvraagprocedure

De werkgever moet voor zijn arbeiders voor de invoering van de regeling van tijdelijke werkloosheid om economische redenen, op D-3 bepaalde formaliteiten vervullen in een enkele stap:

• kennisgeving aan de arbeiders 3 dagen op voorhand (via een kennisgeving in de lokalen van de onderneming). Deze kennisgeving moet de naam, voornaam, het identificatienummer bij de sociale zekerheid van deze arbeiders vermelden, het aantal dagen werkloosheid en de data van werkloosheid (7 dagen na aanplakking van de kennisgeving in de lokalen), de datum van volledige schorsing van de uitvoering van de overeenkomst enz. De wettelijke mededelingstermijn* wordt van 01.06.2022 tot 31.12.2022 ingekort van 7 naar 3 kalenderdagen. Voorbeeld: indien de werkgever op vrijdag een mededeling van de voorziene economische werkloosheid verstuurt naar de RVA, kan de regeling al ingaan vanaf dinsdag van de volgende week.
• kennisgeving aan de RVA op dezelfde dag.

Toegestane duur van economische werkloosheid

Bij de gedeeltelijke sluiting (tijdelijke werkloosheid om economische redenen) kunnen voor arbeiders drie regelingen worden aangevraagd:

• een regeling van ‘volledige schorsing’. Dat betekent dat er helemaal niet meer gewerkt wordt. U kunt dit stelsel max. 4 weken invoeren. Daarna moet u verplicht eerst opnieuw een volledige werkweek invoeren.
• een regeling van ‘grote schorsing’. Dit betekent dat er minder dan 3 arbeidsdagen per week voorzien zijn of minder dan 1 arbeidsweek per 2 weken. U kunt deze regeling voor maximaal 3 maanden introduceren. Daarna moet er verplicht een werkweek volgen. 
• een regeling van ‘kleine schorsing’. Dit betekent dat er minstens 3 arbeidsdagen per week voorzien zijn of minstens 1 arbeidsweek per 2 weken. U kunt deze regeling voor max. 12 maanden invoeren.

Vanaf 01.07.2022 bedraagt het bedrag van de tijdelijke werkloosheidsuitkering opnieuw 65% van het gemiddelde loon (en niet meer 70%). 

Aarzel niet om contact op te nemen met onze sociaalrechtelijke adviseurs indien u nog vragen heeft of meer informatie wilt:

Nadia Van Nieuwenhuijsen (NL) [email protected]

02/778.62.00

Charlotte Waterlot (FR) [email protected]

Foto: Pixabay/Roegger