Al sinds 1925 produceert het Belgische merk Oxford zijn fietsen in zijn fabriek in Sint-Niklaas. In al die tijd groeide het bedrijf uit tot een van de grootste tweewielerfabrikanten van het land. TRAXIO trok naar Oost-Vlaanderen voor een blik achter de schermen en werd ontvangen door gedelegeerd bestuurder Eddy Van Den Berghe, de kleinzoon van de stichter.
De eigenlijke geschiedenis van Oxford gaat zelfs nog een stukje verder terug dan 1925, vertelt Van Den Berghe. “Mijn grootvader is waarschijnlijk rond 1914 al begonnen met het assembleren van fietsen en met de import en export van onderdelen naar Nederland. Ik zeg “waarschijnlijk” want daar bestaan geen officiële documenten meer van. Mijn vader heeft dan de zaak overgenomen in 1925 en is verder fietsen blijven maken. Ikzelf ben in 1965 ingestapt, toen zijn we ook naar de Grote Markt in Sint-Niklaas verhuisd. Aanvankelijk zaten mijn oudste broer en mijn schoonbroer ook mee in de zaak, maar die zijn er na een tijdje uitgestapt. Op de Grote Markt botsten we al snel op plaatsgebrek en we zijn dan, via een tussenstop in Driekoningen, uiteindelijk op het industrieterrein van Sint-Niklaas terechtgekomen. Ondertussen hebben we hier al vijf keer bijgebouwd en uitgebreid.”
Oxford produceert momenteel zo’n 35.000 fietsen per jaar, in bijna alle segmenten, van stadsfietsen over trekkingfietsen tot kinderfietsen en, uiteraard, elektrische fietsen. Het bedrijf treedt ook geregeld op als OEM, original equipment manufacturer van bijvoorbeeld bedrijfsfietsen of deelfietsen die je in veel steden vindt. “De elektrische fietsen zijn momenteel al bijna goed voor de helft van onze verkoop”, zegt Van Den Berghe. “Het is alleen door het schoolsegment dat we nog niet door de grens van 50 % zijn gegaan. Wat veel mensen wel uit het oog schijnen te verliezen: het aantal fietsen dat in België verkocht wordt, daalt jaar na jaar. Gelukkig staan wij nog sterk in het segment van de schoolfietsen, want daar is de achteruitgang het kleinst, maar globaal gaat de afzet dus achteruit. Alleen hebben veel fabrikanten die achteruitgang kunnen counteren door de veel hogere gemiddelde prijs waarvoor elektrische fietsen verkocht worden. Daardoor voelen ze de pijn minder. In Nederland zie je die tendens zelfs nog sterker dan bij ons.”
Oxford is trouwens ook maar een deel van de groep. Daarnaast is er dochterfirma VDB Parts die als groothandel in fietsonderdelen fungeert, een eigen racemerk bezit (Zannata) en de distributie voor de Benelux van Kuota-racefietsen verzorgt. Het bedrijf heeft 48 mensen in dienst (al komen daar in de drukke lente- en zomermaanden een pak interims bij) en de geconsolideerde omzet tikt af op ruim 30 miljoen euro.
Met dat cijfer is Van Den Berghe een van de grote spelers. “Maar de Belgische fietsmarkt is sowieso zeer versnipperd”, aldus Van Den Berghe. “Het is ook erg lastig om er cijfers over te vinden, laat staan betrouwbare cijfers. Er zijn momenteel een paar vrij grote gevestigde bedrijven, maar je ziet ook de opkomst van kleine startups die zich op de markt gooien en die vooral aangetrokken worden door het succes van elektrische fietsen. Gaan die allemaal blijven bestaan? Ik steek er mijn hand niet voor in het vuur. Je ziet nu veel mensen denken: “Oh, we moeten elektrische fietsen gaan maken, daar valt mee te verdienen”, maar geloof me, het is geen gemakkelijke branche. Je moet constante kwaliteit leveren, je moet geregeld je aanbod updaten, je moet herstellingen kunnen uitvoeren…ik zie nu sommige bedrijven reclame maken met “gratis herstellingen aan huis”. Wie me daar de economische logica van kan uitleggen, is altijd welkom (lacht). Wat dat betreft: rechtstreeks aan de eindklant verkopen, daar ga je ons niet snel op betrappen, wij blijven in de vakhandelaar geloven.”
Nog een belofte die Van Den Berghe maakt: ook de productie van Oxford zal in België blijven gebeuren. “Wij kiezen voor België omdat we meer willen zijn dan een importeur”, zegt hij. “Als je naar het buitenland gaat, sijpelt, samen je productie, ook je knowhow weg. Die zit dan in China of Oost-Europa. Je verliest je eigenheid en je identiteit op den duur. Je ziet dat ook, vind ik. Ongeveer alle fietsen die ginder gemaakt worden om naar Europa te verschepen, zijn hetzelfde. Alleen de kleur verschilt. Bovendien ben ik er niet van overtuigd dat je er zo gigantisch veel mee bespaart. Als je de kosten meerekent van het outsourcen, van transport, van het feit dat je regelmatig mensen naar ginder moet sturen,…dan ben je al veel kostvoordeel kwijt. Bovendien werkt het ook niet soepel. Wij moeten soms heel snel en flexibel op vragen van klanten kunnen inspelen, zeker als OEM. Dat lukt natuurlijk niet als je fiets zes, zeven weken op een boot staat, voor hij hier is.”
Enkele maanden geleden kon Oxford een mooie primeur aankondigen. Het bedrijf is de eerste Belgische fietsenfabrikant die erin slaagde om een eigen Speed Pedelec te laten homologeren, een elektrische fiets met een topsnelheid van 45 kilometer per uur. “Die procedure heeft bloed, zweet en tranen gekost”, zegt Eddy Van Den Berghe. “Het is een project dat we al enkele jaren geleden hadden opgestart, maar omdat we daar letterlijk pionierswerk hebben verricht, hebben we ongeveer alles zelf moeten uitvissen en regelen. En dat is een zware administratieve lijdensweg geweest die ons heel wat geld gekost heeft. Uiteindelijk hebben we die keuring in Duitsland moeten laten doen volgens de nieuwe Europese normen, omdat er niemand in België was die het kon. Waarna dan de discussie losbrak of een in Duitsland gekeurde fiets ook in België mag rijden (lacht). Nadien hebben we dan ook nog problemen gehad met de roze kaart en de douanestempels… enfin, ik bespaar u de details. Uiteindelijk is alles goed gekomen, maar het was pure Kafka.”
Oprichtingsdatum: 1914
Sector: Productie van fietsen
Adres van de zetel: Industriepark-Noord 24, 9100 Sint-Niklaas
Aantal vestigingen: 1
Personeelsaantal: 48 (exclusief interims)
Omzet: +/- 30 miljoen euro
Foto: Benjamin Brolet