De inwerkingtreding van de Arbeidsdeal op 20 november is geen reden om te vieren.   

De Arbeidsdeal is een amalgaam aan maatregelen om de Belgische werkgelegenheidsgraad in 2030 op 80 % te brengen.  De facto gaat het om een hele resem aan (nieuwe) afdwingbare (en sanctioneerbare) bijkomende rechten voor werknemers die werkgevers in hun arbeidsorganisatie moeten zien te puzzelen.

Als we er het recht op deconnectie (R2D) uitlichten dan wordt ook het ondoordachte karakter van de Arbeidsdeal duidelijk.

R2D bestaat eigenlijk al via het bestaande arbeidstijdenrecht.  De tijd dat de werknemer ter beschikking moet staan van zijn werkgever is – behoudens de wettelijke uitzonderingen – afgebakend.  Maar de technologie staat voor niets en stelt velen van ons in staat om altijd en overal te werken.  En dat heeft – voor zowel werknemers als werkgevers – zijn voor- en nadelen.  Afspraken over R2D vereisen echter toch wel een aantal randvoorwaarden, zoals het (realistisch en doordacht) kunnen afstemmen van de persoonlijke en de organisatiebehoeften, het laten van voldoende ruimte voor werknemers om hun taken zelf te organiseren met ook focus op de resultaten, deconnecteren zonder werknemers de kans te ontnemen om toch nog iets voor hun werk te doen indien ze dat zouden wensen…  Minstens even belangrijk als kwalitatieve regelgeving is het krijgen van tijd/ademruimte om te kunnen evolueren naar een andere werkcultuur.

De Europese sociale partners zijn (tot mei 2023) aan het onderhandelen over een nieuw Europees kaderakkoord over telewerk en het recht op deconnectie met het oog op een Europese Richtlijn hierover.  De Europese Commissie wil de onderhandelingen alle kansen geven en heeft gesteld geen formele stappen te zullen zetten totdat de onderhandelingen afgerond zijn. 

Maar onze Vivaldi-regering vindt dat ze geen rekening moet houden met Europa en dat de zaken vooruit moeten gaan.   Via de Arbeidsdeal moeten  werkgevers die 20 of meer werknemers tewerkstellen de modaliteiten van het recht op deconnectie en de uitvoering door de onderneming van mechanismen voor de regulering van het gebruik van digitale hulpmiddelen, opnemen in een cao.  Bij gebreke van een dergelijke cao moeten deze elementen (via een wijzigingsprocedure) opgenomen worden in het arbeidsreglement.  En dit alles voor 1 januari 2023.  De partijen zijn enerzijds vrij om te onderhandelen maar worden anderzijds dus toch verplicht om te komen tot consensus. De verplichtingen op ondernemingsniveau komen te vervallen wanneer op het sectoraal of interprofessioneel niveau een cao over het thema wordt gesloten.

De Belgische wetgever kiest voor een cao of arbeidsreglement die/dat moeilijk kan aangepast worden als de taken, vaardigheden, arbeidsvoorwaarden, arbeidsomgeving en arbeidsrelaties wijzigen. Een policy kan soepeler worden aangepast aan de realiteit.

Omdat de Belgische wetgever geen rekening houdt met het toekomstige Europese recht op deconnectie kunnen er nu twee verschillende regelingen tot stand komen.  Tevens zouden sectorale cao’s – althans in onze sector –leiden tot twee verschillende regelingen (arbeiders en bedienden).   Zonder sectorale regeling voor een van beide, bv. de bedienden, moeten onze ondernemingen alsnog zelf uitvoering geven aan het recht op deconnectie voor hun bedienden. 

Intussen heeft – voor wat de timing betreft – het gezond verstand gezegevierd en heeft de FOD Werk, Arbeid en Sociaal Overleg in overleg met de Minister beslist dat de administratie voor de gevraagde formaliteiten in de praktijk een uitstel van drie maanden zal toepassen. Het neerleggen van de cao of de bezorging van een afschrift van het arbeidsreglement dient dus te zijn vervuld op 1 april 2023. 

De interprofessionele patronale bank heeft de intentie geuit om hierover een cao te sluiten.  Op (korte) termijn zal duidelijk worden of een interprofessionele cao al dan niet haalbaar is… 

Klik hier voor de meer algemene informatie. 

Graag modeldocument?  Log dan in.  

Indien u vragen heeft of meer informatie wenst, aarzel dan niet om contact op te nemen met onze sociaalrechtelijke adviseurs.

Nadia Van Nieuwenhuijsen (NL) [email protected]

02/778.62.00

Charlotte Waterlot (FR) [email protected]

MyTRAXIO? Zeker doen! Klik hier. 

Stuur dit bericht zeker door naar uw personeelsverantwoordelijke of human resources

Foto: Heike via Pixabay