2018 werd gekenmerkt door de invoering van de lage-emissiezones (LEZ) in België. In Brussel is de invloed al zichtbaar op het wagenpark, terwijl er gevraagd wordt om de LEZ’s te vermeerderen.
Sinds 1 april 2018 mogen bepaalde oude voertuigen in theorie niet meer rondrijden in Antwerpen en Brussel. Dagpassen kunnen echter gekocht worden tegen 35 euro. In Brussel gaat het in 2019 om de dieselvoertuigen met Euronormen 0, 1 en 2, evenals de benzine-, LPG- en CNG-motoren met Euronormen 0 en 1. De toegang zal jaar na jaar echter meer beperkt worden. In 2025 zal het gaan om de dieselvoertuigen met Euronormen 0 tot 5 en de benzinevoertuigen met Euronormen 0 tot 2. Het stramien is redelijk vergelijkbaar met dat van Antwerpen, behalve dat de diesels met Euro 3-norm al ingeschreven moeten worden of al een bijdrage moeten betalen als ze niet uitgerust zijn met een roetfilter.
U ziet het, diesel wordt veel meer bestraft dan benzine. De Euro 5-norm die in 2025 verboden zal worden in Brussel en waarvoor een bijdrage betaald zal moeten worden in Antwerpen, kreeg een typegoedkeuring tot de zomer van 2015. Het zal dus gaan om een aantal voertuigen van minder dan 10 jaar oud, terwijl het voor benzine gaat om wagens van meer dan twintig jaar.
Deze verkettering van diesel duikt ook op in de andere LEZ-projecten. De Stad Gent voert zo een LEZ in vanaf 2020 door onmiddellijk dezelfde criteria als Antwerpen toe te passen. De eigenaars van dieselvoertuigen met Euro 4-norm daterend van 2006 tot 2010 zullen daardoor een bijdrage moeten betalen om binnen te mogen in een van de twee belangrijkste Vlaamse steden vanaf volgend jaar. In 2021 zullen Willebroek en Mechelen aan de beurt zijn, maar we weten nog steeds niet op welke basis.
Dezelfde vaagheid geldt in Wallonië. Luik en Charleroi maken plannen om een LEZ in te voeren, maar we kennen de modaliteiten ervan nog altijd niet. De enige zekerheid is dat het systeem niet zal werken met camera’s voor nummerplaatherkenning zoals in Vlaanderen en Brussel, maar met vignetten.
Wallonië voert immers een vignettensysteem in vanaf 2020. Zo zal Wallonië de dieselvoertuigen met Euronormen 0 en 1 verbieden op het hele grondgebied van het gewest in 2023. Dit verbod richt zich enkel op diesel en zal geleidelijk aan verstrengd worden tot in 2030. Enkel de dieselmotoren met Euronorm 6d (verplicht vanaf 2021) en later, zullen nog mogen rijden op het Waalse grondgebied. We denken ook aan de tijdelijke verboden tijdens de pieken van luchtverontreiniging.
Vlaanderen heeft van zijn kant het doel vastgelegd om diesel- en benzinevoertuigen te verbieden tegen 2050. De regels zijn dus erg uiteenlopend, enkel en alleen in België. Maar veel automobilisten moeten ook rekening houden met de LEZ’s in de aangrenzende landen, waar ze voor het werk of de vakantie naartoe gaan. Het is dus niet verwonderlijk dat we de consument zien twijfelen.
We zien al een invloed op het wagenpark in Brussel. Het Brusselse wagenpark is het oudste (mediaan van 8 jaar en 4 maanden) in België, maar is het enige dat jonger geworden is (-1 maand) in 2018. Brussel heeft het minst verdieselde wagenpark van het land: 48 % tegenover 50 % in Vlaanderen en 54 % in Wallonië. Het aantal voertuigen met Euronormen 0, 1, 2, 3 en zonder norm, is met 16 % gedaald in 2018, maar het blijft nog groot (23,5 % van het wagenpark tegenover ongeveer 17 % in de twee andere gewesten). Al deze voertuigen werden echter niet vervangen, vermits het Brusselse wagenpark met 1 % of 4.300 voertuigen gekrompen is in 2018.
