Elk jaar opnieuw worden de bandencentrales bij de eerste vorst geconfronteerd met een toeloop aan klanten. Gelukkig bestaan er enkele oplossingen om die piekmomenten goed door te komen.
Bij de eerste aangekondigde vriestemperaturen of wat onverwachte sneeuwval worden bandencentrales al belaagd door chauffeurs die zo snel mogelijk hun winterbanden willen laten monteren om dat wisselvallige weer te trotseren. Deze situatie doet zich alleen in de herfst of bij het begin van de winter voor. De omschakeling van winter- naar zomerbanden verloopt veel gelijkmatiger omdat die minder van de weersomstandigheden afhangt.
Zulke piekmomenten zijn vaak een hele opgave voor de sector die nu eenmaal niet in seizoensarbeid voorziet. Het fenomeen is ook redelijk nieuw vermits de winterbandenmarkt pas sinds een 15-tal jaar echt aan het boomen is. Een reactie van de wetgever was dus nodig, alsook een aanpassing van de tot dan toe geldende regels. Op wetgevend vlak zijn er sindsdien tal van maatregelen getroffen om met de vaste werknemers aan de vraag te kunnen voldoen. De feitelijke uitwerking ervan is echter niet altijd even eenvoudig.
"Dit principe valt het eenvoudigst door te voeren", legt Nadia Van Nieuwenhuijsen, arbeidsrechtexperte bij TRAXIO vzw, uit. "Elke werknemer kan (via een cao op bedrijfsniveau) op vrijwillige basis tot 100 of 150 overuren werken in periodes met een hoge werklast." Dat betekent ook dat de werknemer het recht heeft dat te weigeren. Let wel, "deze uren worden tegen 150 % van het gebruikelijke uurloon betaald en zelfs tegen 200 % als er op zondag of tijdens een feestdag wordt gewerkt", waarschuwt mevr. Van Nieuwenhuijsen. Het gemak waarmee deze oplossing geïmplementeerd kan worden, heeft bijgevolg het nadeel van een extra kost voor de werkgever.
"Bij kleine flexibiliteit kan de arbeidsduur met twee uur per dag of vijf uur per week verhoogd worden afhankelijk van de piek- of dalperiodes", legt mevr. Van Nieuwenhuijsen uit. "Het probleem is dat deze periodes moeilijk te voorspellen zijn, wat het uiteraard ook moeilijk maakt deze maatregel door te voeren." Bovendien mag een werkdag als gevolg van die schommelingen nooit langer dan negen uur duren. Alle overtollig gepresteerde uren worden gerecupereerd tijdens momenten waarop er minder werk is om zo de gemiddelde arbeidsduur over een referentieperiode (een kalenderjaar of een andere vastgelegde periode van twaalf opeenvolgende maanden) te kunnen naleven. Deze maatregel maakt het mogelijk overuren te voorkomen en heeft bijgevolg geen gevolgen voor de loonkost.
Tot slot bestaat er ook nog zoiets als grote flexibiliteit. Voor dat principe "vereist de wet een overleg binnen het bedrijf. Dat is met name voor kleinere bandencentrales - toch veelal kmo's - een erg omslachtige procedure, zeker op momenten dat ze al zwaar belast worden." De werkgever kan in bepaalde duidelijk omschreven omstandigheden een nieuwe arbeidsregeling opstellen die werken tijdens feestdagen, zondagen, nachten en/of gedurende meer dan negen opeenvolgende uren toelaat. De invoering van een dergelijke regeling moet ook een positief effect hebben op de werkgelegenheid, hetzij door de uitbreiding van het personeelsbestand, de vermindering van het aantal dagen werkloosheid of een vermindering van het aantal in het kader van een collectieve ontslagprocedure geplande ontslagen. De flexibele tewerkstelling in dit stelsel kan enkel op vrijwillige basis worden ingevoerd, tenzij ze betrekking heeft op alle werknemers van dezelfde afdeling. De regeling moet ook een maand van tevoren aan de werknemers worden meegedeeld, waardoor de reactiviteit toch aanzienlijk in het gedrang komt.
"De arbeidswetgeving biedt veel mogelijkheden, maar bij gebrek aan een specifiek koninklijk besluit voor deze sector kunnen de diensten van TRAXIO vzw u door de bestaande teksten loodsen zodat u ze maximaal kunt benutten", aldus nog mevr. Van Nieuwenhuijsen. "In het licht van de laatste ontwikkelingen in de wetgeving kan TRAXIO vzw ook creatieve oplossingen bedenken. We kunnen ondernemers met name helpen voorbeelduurroosters voor hun personeel uit te werken voor een optimalisatie op arbeids- en fiscaal vlak.Niets is verplicht, maar veel is mogelijk."
Foto: Nokian Tyres