De prijs van landbouwgrond in België is totaal buiten proportie. Landbouwgrond wordt ontoegankelijk voor jonge of nieuwe landbouwers. Dit is nefast voor zowel landbouw als open ruimte.
“Als we nog landbouw willen in dit land is het hoog tijd voor een veel actiever overheidsbeleid inzake gronden” aldus Johan Colpaert, voorzitter van Fedagrim. ”De prijs van de gronden liggen vaak buiten het bereik van diegenen waarvoor de grond eigenlijk bedoeld zou moeten zijn: de landbouwers. Fedagrim roept de overheid dan ook op om meer actief in te grijpen op de vastgoedmarkt vanuit de wil om een leefbare landbouw te garanderen. ”
Fedagrim pleit voor de oprichting van een ‘Grondenbank’: een publiek-private vereniging voor landbouw, koop en verkoop van landbouwland onder de directe controle van de bevoegde ministeries van Landbouw en Financiën.
Het organisme zal inzage verwerven in alle transfers van landbouw en via de notarissen van de verkopende partij. Daarnaast moet ook de verkoop van aandelen, het doorgeven van vruchtgebruik en ‘bare ownership’ gemeld worden. Deze verplichting zorgt ervoor dat de Grondenbank een volledig en transparant overzicht van de prijszetting op de grondenmarkt heeft. Daardoor kan het actief tussenbeide komen indien de 4 beleidsdoelstellingen in het gedrang komen.
De Grondenbank verwerft met voorkooprecht gronden en verkoopt niet aan de hoogste bieder, maar aan degene die het – inhoudelijk - beste bod geeft. Dit wil zeggen: het project dat het beste aansluit bij de doelstellingen van dit vernieuwde landbouwbeleid. Transacties zullen getoetst worden aan de hand van een aantal criteria waarbij de vestiging, de hervestiging of het voortzetten van het landbouwbedrijf in al zijn aspecten centraal staan.
De Grondenbank zorgt voor een actieve observatie van de grondmarkt in België. Het uitvoeren van studies om de prijs van ruraal vastgoed te kennen, zal bijdragen aan de totale transparantie van de grondmarkt.
Binnen dit kader dient ook de pachtwet dringend hervormd te worden. Het hoofddoel moet zijn om zoveel mogelijk grond ter beschikking te stellen van de echte landbouwers. Het verpachten van grond moet aantrekkelijker gemaakt worden voor zowel eigenaars als investeerders.
Fedagrim wil ook de zogenaamde ‘pensioenboeren’ geen recht van voorkoop geven, en de opzeg van een pacht eenvoudiger maken wanneer het een pensioenboer betreft. Dit zal het jonge landbouwers makkelijker maken om gronden te verwerven. Voor de huidige pensioenboeren, dient een overgangsregeling te worden voorzien.
Vandaag zijn het vaak niet-agrarische ondernemers, hobbyboeren, paardeneigenaars of bewoners met een tuin die landbouwgrond verwerven. In het vernieuwde landbouwbeleid wenst Fedagrim dat alleen “echte” landbouwers - wiens hoofdinkomen uit landbouwopbrengst bestaat - toegangsrecht hebben tot een door de Grondenbank gereguleerde grondenmarkt.
“Een meer vooruitziend en regulerend landbouwbeleid en een actief optreden op de grondenmarkt is levensnoodzakelijk voor de vrijwaring van onze landbouw en open ruimte. De druk van niet-landbouwactiviteiten om toegang te hebben tot landbouwgrond is immers verpletterend groot en bedreigt tevens de steeds schaarsere open ruimte” besluit Johan Colpaert.